Louise Henriëtte (1620-1667), gravin van Nassau,

en haar hofmeester

Otto von Schwerin (1616-1679)

​

Keurvorstin Louise Henriëtte (1620-1667), gravin van Nassau, keurvorstin van Brandenburg, oudste dochter van Frederik Hendrik van Oranje en Amalia van Solms, trouwde met Frederik Willem I, keurvorst van Brandenburg. Uit hun huwelijk werden zes kinderen geboren, van wie slechts één zoon ouder werd dan 21 jaar.

In 1653, te midden van onenigheid tussen gereformeerde en lutherse kerken in Duitsland, gaf Louise opdracht tot het samenstellen van een verzameling gezangen. Ze zouden worden uitgegeven door drukker Christoff Runge en geredigeerd door Johann Crüger. Het was ‘een poging van haar kant om de spanning tussen de lutherse en gereformeerde geloofsgemeenschappen te verminderen door een gezangboek samen te stellen dat door beide kon worden gebruikt’. [1] Catherine Winkworth (die ‘Jesus meine Zuversicht’ in het Engels vertaalde) verwoordde het zo: ‘Op godsdienstig gebied behoorde zij tot de gereformeerde kerk, maar zij onderhield vriendschappelijke betrekkingen met lutheranen en verlangde vurig naar vrede tussen de twee gemeenschappen.’ [2]

Haar verzameling gezangen werd uitgegeven als D.M. Luthers und anderer vornehmen geistreichen und gelehrten Männer Geistliche Lieder und Psalmen (1653). In het voorwoord, opgedragen aan Henriëtte, vermeldde Runge vier gezangen, waaronder ‘Jesus meine Zuversicht’, en noemde ze ‘mit dero eigenen Liedern” (‘uw eigen liederen’). Om deze reden is dit gezang vele jaren aan haar toegeschreven.

Niettemin hebben sommige vooraanstaande wetenschappers hun twijfels gehad over deze toeschrijving. Bijvoorbeeld, Henriëtte werd geboren in de Nederlanden en uit een bewaard gebleven schrijven van haar blijkt dat haar Duits slecht was, wat niet overeenkomt met de kwaliteit van dit gezang. Ook is de uitdrukking ‘mit dero eigenen Liedern’ in die tijd gebruikt om iemands favoriete gezangen aan te duiden, en niet iemands eigen composities. Daarom gelooft men dat Runge wilde zeggen dat dit gezang speciaal voor haar was geschreven of door haar was aangeleverd om te worden opgenomen, maar niet door haar was geschreven. De vier gezangen verschenen niet met haar naam als auteur in die verzameling, en ook niet in edities van Crügers Praxis Pietatis Melica.

Alles bij elkaar genomen wijst modern onderzoek duidelijker in de richting van Henriëttes hofmeester Otto von Schwerin (1616-1679), die gereformeerd, theologisch onderlegd, poëtisch begaafd en nauw met de keurvorstin verbonden was. Bovendien werd Von Schwerin in het voorwoord gecrediteerd als degene die de opdracht aan Runge had doorgegeven.

Voor een uitgebreidere bespreking van deze kwesties, zie met name Fischer (1878), Biltz (1893), Fornaçon (1977), Ameln (1979) en Herl (2019).

[1] Joseph Herl, ‘Jesus Christ, my sure defense,’ Lutheran Service Book Companion, vol. 1 (2019), p. 1056.

[2] Catherine Winkworth, Christian Singers of Germany (London: Macmillan, 1869), p. 219.

Vertaald van: https://www.hymnologyarchive.com/jesus-meine-zuversicht